Scheiden: wat doet dat met je kind?

Een scheiding is een ingrijpende gebeurtenis. Alles wat tot dat moment vertrouwd was, is dat plotseling níet meer. Kinderen kunnen zich boos, verdrietig en in de steek gelaten voelen. Soms hebben ze het idee dat het allemaal hun schuld is. Toch hoeft een echtscheiding niet dramatisch te zijn. Kinderen kunnen na verloop van tijd meestal vrij goed wennen aan de nieuwe situatie.

De scheiding

Als 1 van de ouders op een dag het huis verlaat, wordt de scheiding vaak pas ‘echt.’ Voor veel kinderen is dit een heel moeilijk moment. Ze kunnen zich niet voorstellen hoe hun leven eruit zal zien zonder hun vader of moeder thuis.

Hoe vertel je het?

Voor kinderen is het horen van de scheiding slecht nieuws. Een slechtnieuwsgesprek verloopt beter als je begint met het slechte nieuws. Daarna is er tijd om de eerste reacties op te vangen. Neem ruim de tijd voor het gesprek.

• Voer samen (beide ouders) het gesprek met je kind.
• Voer het gesprek, als het kan, een paar weken voor de scheiding.
• Houd rekening met het niveau van je kind.
• Gebruik eventueel kinderboeken over scheiden ter ondersteuning.
• Maak duidelijk aan je kind dat zij geen schuld hebben aan de scheiding en dat jullie altijd samen zijn/haar ouders blijven.
• Probeer zo snel mogelijk duidelijkheid te geven over bij wie ze gaan wonen en hoe de omgangsregeling eruit zal zien.

Hoe kan je kind reageren?

Net als hun ouders gaan kinderen bij een scheiding door een crisis. Dit heeft invloed op hun gedrag. Ze kunnen bijvoorbeeld teruggetrokken, lastig of humeurig zijn. Of jonger gedrag vertonen dan wat bij hun leeftijd past. Dit gedrag kan per kind verschillen. Het varieert van woede en angst tot onzekerheid, schaamte en verdriet.

De emoties van je kind kunnen tot fysieke klachten leiden. Hij of zij kan bijvoorbeeld last van buikpijn of hoofdpijn krijgen of misselijk worden. Het is goed daar alert op te zijn, want je kind ziet zelf vaak het verband niet tussen psychische en lichamelijke klachten.

Tips

Maak zo min mogelijk ruzie waar de kinderen bij zijn. Bespreek in hun bijzijn geen dingen die hen direct treffen. Kinderen hebben meer last van de scheiding als hun ouders veel conflicten hebben en moeizaam met elkaar kunnen overleggen. Kinderen houden van beide ouders en willen geen keuze tussen hen maken.

Mogelijke reacties per leeftijd

Hoe jouw kind op de scheiding reageert, hangt ook samen met de leeftijd. Op verschillende leeftijden zijn uiteenlopende reacties mogelijk. Kijk voor de gevolgen van scheiding op een kind op de website van het Nederlands Jeugdinstituut. De gevolgen zijn onderverdeeld in de volgende leeftijdsfases:

• Babyleeftijd tussen de 0 t/m 2 jaar.
• Peuter- en kleuterleeftijd 2 t/m 4 jaar, 4 t/m 6 jaar.
• Basisschoolleeftijd van 6 t/m 9 jaar en van 9 t/m 12 jaar.
• Puberleeftijd: 12 t/m 14 jaar en 14 t/m 17 jaar.
• Adolescentfase (jongeren): 17 t/m 20 jaar.

De gevolgen van een scheiding op een kind van 4 jaar zijn anders dan de gevolgen op een kind van 7 jaar. Een 4-jarige lijkt zich meer bezig te houden met de impact van de scheiding op de eigen leefwereld: schuldgevoelens, vragen over de toekomst en de angst om een ouder te verliezen. Een 7-jarige is meestal meer bezig met zich aanpassen aan de ouders, met hen tevreden stellen. Hij/zij zal zich meer zorgen maken (parentificatie) om zijn ouders. Lees meer hierover op de website van het Nederlands Jeugdinstituut.

School

Breng de leerkracht of mentor van je kind op de hoogte van de scheiding. Wanneer je kind zich anders gedraagt en schoolprestaties veranderen, kan de leerkracht of mentor rekening houden met het feit dat dit misschien met de scheiding te maken heeft.

Ouderschap na de scheiding

Ouders kunnen van elkaar scheiden, maar nooit van hun kind. De ouder-kindrelatie blijft jullie leven lang bestaan. Samen blijven jullie verantwoordelijk voor de opvoeding van jullie kind(eren) en het nemen van belangrijke beslissingen. De verzorging van de kinderen zal iedere ouder echter op zijn of haar eigen manier doen. Probeer op bijzondere dagen, zoals verjaardagen of bij een diploma-uitreiking, samen aanwezig te zijn.

Adressen voor hulp en informatie

GroeiGids.nl

Informatie, advies en hulp voor ouders. Kijk op www.groeigids.nl.

Uit elkaar

Als je gaat scheiden en kinderen hebt wil je het beste voor je kinderen. Maar hoe weet je waar je goed aan doet? Hoe kinderen de scheiding ervaren hangt van veel factoren af, zoals leeftijd, de relatie van ouders en de afspraken die zij maken. Op de website Uit Elkaar lees je meer informatie en tips om te zorgen voor het welzijn van jullie kinderen.

Villa Pinedo

Bij Villa Pinedo kunnen kinderen terecht om hun verhaal te vertellen. Ook leer je als ouder om door de ogen van je kind naar de scheiding te kijken.

Aanbod eigen gemeente

Kijk op de website van je eigen gemeente welke ondersteuning er mogelijk is voor zowel ouder en/of kind. Per gemeente is het aanbod verschillend.

GGD Groningen

In de meeste Groninger gemeenten houdt een jeugdverpleegkundige of jeugdarts van de GGD een spreekuur op school of op het consultatiebureau. Op school is bekend waar en wanneer dit spreekuur is.

Je kunt ook terecht bij onze Telefonische Advisering. Ga naar Contact Jeugdgezondheidszorg voor onze contactgegevens.