Forensische geneeskunde 3Noord

Een lijkschouwing is bedoeld om te achterhalen wanneer en waaraan iemand is overleden. Dit gebeurt bij elke overledene. In Nederland wordt lijkschouwing gedaan door de huisarts, de behandelend specialist of de forensisch arts in de rol van gemeentelijke lijkschouwer.

De forensisch arts wordt ingeschakeld als er twijfel bestaat over of het om een natuurlijke dood gaat. De arts onderzoekt het overlijden meestal samen met de politie. Op deze manier worden de zogenaamde ‘niet-pluis’ gevallen ontdekt. Vaak is er strafrechtelijk onderzoek nodig.

Euthanasie wordt in ons land gezien als een niet-natuurlijk overlijden. Ook dan wordt de lijkschouw gedaan door een forensisch arts, maar dan zonder politiebemoeienis.

Als een behandelaar vragen heeft omtrent het overlijden van een patiënt kan hij/zij hiervoor de forensisch arts benaderen. In geval van overlijden van een minderjarige patiënt is de behandelend arts wettelijk verplicht om dit te bespreken met de forensisch arts.

Elke inwoner van Nederland heeft recht op noodzakelijke medische zorg. Ook arrestanten. Daarom kan een forensisch arts in de cel komen om een arrestant te zien en eventueel te behandelen. Zo nodig wordt de arrestant vervoerd naar een huisartsenpost of ziekenhuis.

Een forensisch arts beoordeelt ook of een arrestant wel of niet kan worden ingesloten. Het gaat dan om mensen met ernstige psychiatrische klachten of arrestanten die onder invloed zijn van drugs.

Een forensisch arts of een hiervoor opgeleide verpleegkundige neemt bloed af bij mensen die worden verdacht van het rijden onder invloed van alcohol en/of drugs. Dit bloedmonster wordt gebruikt om het alcoholpromillage en/of de concentratie van drugs in het bloed te bepalen. Mensen moeten hiervoor toestemming geven. Bovendien heeft iemand recht op een ‘second opinion.’ Ook hiervoor wordt een forensisch arts ingeschakeld.

Voor het bepalen van een DNA-profiel neemt een forensisch arts wangslijm af. Tegenwoordig wordt dit ook vaak gedaan door een geschoolde politiemedewerker.

Wanneer een slachtoffer aangifte van een misdrijf doet bij de politie, volgt in de meeste gevallen een onderzoek. Bij lichamelijk letsel probeert de politie objectieve, medische informatie te verzamelen. De politie vraagt een forensisch arts vaak om deze informatie te verzamelen en te vertalen naar begrijpelijk Nederlands. In sommige gevallen wordt het letsel door middel van een rapportage beschreven of vindt nadere interpretatie van het letsel plaats.

Als het nodig is, doet een forensisch arts sporenonderzoek bij verdachten of slachtoffers. Het materiaal wordt vervolgens voor nader onderzoek naar het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) opgestuurd.

Een forensisch arts adviseert de politie of het Openbaar Ministerie bij medische vragen. Bijvoorbeeld als er medicijnen verloren zijn of een brief van een medisch specialist moet worden uitgelegd.

Forensisch artsen verzorgen regelmatig onderwijs voor geneeskundestudenten, huisartsen en specialisten in de regio. Ook andere partijen kunnen op verzoek gebruikmaken van de expertise van forensisch artsen.