Privacyverklaring Gezondheidsmonitor Jeugd 2023

De GGD doet minimaal 1 keer per 4 jaar in opdracht van de gemeente onderzoek naar de gezondheid, het welzijn en de leefstijl van jongeren. Dit onderzoek heet de Gezondheidsmonitor Jeugd. In het schooljaar 2023-2024 vindt de reguliere Gezondheidsmonitor Jeugd weer plaats. Deze monitor helpt de GGD en gemeenten om te kunnen zorgen voor passend beleid op het gebied van de volksgezondheid bij de jeugd.

Voor wie en door wie?

Alle GGD’en voeren de Gezondheidsmonitor Jeugd in september–november 2023 uit met behulp van een digitale vragenlijst. De vragenlijst is bedoeld voor leerlingen in de klassen 2 en 4 van het voortgezet onderwijs en jongeren (t/m 18 jaar) in leerjaar 1 van het middelbaar beroepsonderwijs. De GGD’en doen dit op verzoek van alle gemeenten in Nederland en het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). VWS heeft het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) de opdracht gegeven de GGD’en hierbij te ondersteunen. Deze monitor is een samenwerking tussen GGD’en, GGD GHOR Nederland (de landelijke vereniging van GGD’en), het RIVM en voor een klein onderdeel met het Trimbos-instituut.

Uitgangspunt Gezondheidsmonitor Jeugd 2023

De Gezondheidsmonitor Jeugd 2023 heeft als uitgangspunt dat er geen persoonsgegevens worden verzameld, maar (indirecte) herleidbaarheid valt niet volledig uit te sluiten. In deze privacyverklaring beschrijft GGD Groningen om die reden op welke manier er wordt omgegaan met de ingevulde vragenlijsten, de daaruit voortvloeiende onderzoeksresultaten en op welke manier ervoor zorg wordt gedragen dat deze goed worden beschermd.

Samenwerking tussen verschillende organisaties

De GGD’en, het RIVM en het Trimbos-instituut hebben besloten om in 2023 samen te werken bij de uitvoering van de Gezondheidsmonitor van de GGD en het Peilstationsonderzoek en ESPAD-onderzoek van het Trimbos-instituut. Deze samenwerking heeft tot gevolg dat voor een klein onderdeel van de monitor deze organisaties samen verantwoordelijk zijn voor de gegevens die worden verwerkt in de vragenlijsten.

Verantwoordelijke voor verwerking persoonsgegevens

De GGD’en en het RIVM zijn verantwoordelijk voor de gegevens in de basisvragenlijst van de Gezondheidsmonitor. Daarnaast is elke GGD afzonderlijk verantwoordelijke voor de aanvullende vragen in de regionale vragenlijst. Het Trimbos-instituut is afzonderlijk en zelfstandig verantwoordelijk voor de vragenlijsten die worden gebruikt door het Trimbos-instituut. Wil je meer weten over het Trimbos-instituut en/of over de wijze hoe er met jouw gegevens wordt omgegaan door het Trimbos Instituut. Kijk dan op de pagina Peilstationsonderzoek 2023 van het Trimbos Instituut.

Doel Gezondheidsmonitor Jeugd 2023

De Gezondheidsmonitor wordt uitgevoerd voor de volgende doelen:

• Het verkrijgen van inzicht in gezondheid, welzijn en leefstijl van jongeren in klas 2 en 4 van het voortgezet onderwijs en jongeren (t/m 18 jaar) in leerjaar 1 van het middelbaar beroepsonderwijs.
• Het ontwikkelen van lokaal en landelijk beleid om de gezondheid van jongeren te bevorderen.
• De gezondheidssituatie van jongeren onder de aandacht van scholen brengen en hen aanzetten tot de ontwikkeling van gericht preventief gezondheidsbeleid.

Verwerkt de GGD persoonsgegevens van een jeugdige en zo ja, welke?

Om de bovenstaande doelen te bereiken gebruikt GGD Groningen digitale vragenlijsten. In de monitor wordt niet gevraagd naar persoonsgegevens, zoals naam en adres, waardoor een leerling in principe ook niet kan worden herleid. Wel wil de GGD weten waar de leerling woont, omdat rapportages worden gemaakt voor gemeenten; daarom vraagt de GGD naar de postcode. In heel uitzonderlijke situaties is – door een combinatie van de ingevulde vragen – een leerling mogelijk herleidbaar. Dat is een ongewild bijeffect en zeker niet het doel van het onderzoek. De GGD zorgt ervoor dat door het nemen van adequate beveiligingsmaatregelen dit risico tot een minimum wordt beperkt.

Onderwerpen in de vragenlijst

Onderwerpen die in de vragenlijst aan bod komen:

• Algemene gegevens: leerjaar, opleidingsniveau, leeftijd (klas 2), geboortemaand- en jaar (klas 4), geslacht, woonplaats door 4 cijfers van postcode.
• Gezinssamenstelling en moeite met rondkomen.
• Ervaren gezondheid.
• Geluk, psychische gezondheid, veerkracht, vertrouwen in de toekomst, eenzaamheid, weerbaarheid, stress.
• Zorgen thuis (incl. mantelzorg), sociale steun.
• Gaswinning.
• Functioneren op school, prestatiedruk.
• Bewegen, vrije tijd, voeding, alcoholgebruik, roken, drugsgebruik, vapen.
• (Cyber)pesten, sexting.
• Suïcidegedachten.
• Gamen en social mediagebruik.

Op welke wijze gebruikt GGD Groningen de gegevens van de ingevulde vragenlijsten?

GGD Groningen maakt op grond van zijn publieke taak rapportages voor gemeenten en scholen op basis van de verzamelde gegevens. Omdat de rapportages niet op individueel niveau, maar enkel op groepsniveau van leerlingen worden opgesteld, staan in de rapportages geen (herleidbare) persoonsgegevens van een leerling. Ook het RIVM maakt gebruik van de in de Gezondheidsmonitor verzamelde gegevens voor onderzoek en publicaties. Ook in die rapportages is herleiding van een leerling niet mogelijk. In deze rapportages worden alleen groepen leerlingen beschreven en geen individuen.

Grondslag uitvoering Gezondheidsmonitor Jeugd 2023

De GGD Groningen voert dit onderzoek uit ter uitvoering van een publieke taak, namelijk monitoring van de publieke gezondheid op basis van de Wet publieke gezondheid (artikel 2 lid 2, sub a en b).

Voor het verwerken van bijzondere persoonsgegevens hebben de regionale GGD’en een grondslag in artikel 9, lid 2, sub i AVG, die stelt dat de gegevensverwerking noodzakelijk is voor de vervulling van een taak van algemeen belang. Deze taak is uitgewerkt in de Wpg, zoals hierboven is gesteld. Bij het uitvoeren van de monitor gebruikt GGD Groningen alleen de gegevens die voor het uitoefenen van de wettelijke taken – die de GGD namens de gemeenten uitvoert – noodzakelijk zijn.

Deelname is vrijwillig

Deelname aan de Gezondheidsmonitor Jeugd 2023 is vrijwillig. Leerlingen en/of ouders/verzorgers bepalen zelf om wel of niet deel te nemen aan het onderzoek. Leerlingen kunnen op ieder moment in de vragenlijst stoppen. Ook kunnen bepaalde vragen worden overgeslagen, als de leerling deze niet wil invullen. Vanaf de start met invullen van de vragenlijst worden de gegevens opgeslagen. Als een leerling halverwege wil stoppen en niet wil dat de tot dan toe ingevulde antwoorden bewaard worden, dan moet de leerling terug in de vragenlijst en de antwoorden wissen. Leerlingen krijgen, voordat ze starten met het invullen van de vragenlijst, instructies over hoe ze dit kunnen doen.

Op basis van de publieke taak van GGD Groningen mogen de ouders/verzorgers en/of leerlingen worden benaderd voor deelname aan het onderzoek en mogen de antwoorden uit de vragenlijst worden gebruikt.

Wie ontvangen de met de Gezondheidsmonitor Jeugd 2023 verzamelde gegevens?

Binnen GGD Groningen hebben alleen medewerkers die verantwoordelijk zijn voor de verwerking van de onderzoeksgegevens toegang tot de onderzoeksgegevens. De antwoorden worden strikt vertrouwelijk behandeld en verwerkt.

De GGD’en maken gezamenlijk gebruik van een externe partij (Research 2Evolve) om de technische afname van de digitale vragenlijst en de tijdelijke dataopslag mogelijk te maken. Research 2Evolve is gebonden aan strikte voorwaarden, zoals beveiligingsmaatregelen en geheimhoudingsplicht.

GGD Groningen kan beslissen gegevens met derden te delen voor onderzoek. In dat geval zorgt de GGD ervoor dat een leerling niet kan worden herkend in de gedeelde gegevens. Het RIVM ontvangt de ingevulde vragenlijsten ook, zodat zij de GGD’en kunnen ondersteunen. Dit is vastgelegd in de afspraken die de samenwerkende partijen hebben gemaakt. GGD GHOR Nederland, de landelijke koepel van GGD’en, ontvangt alleen een bestand, waarin de antwoorden op de vragenlijsten zo zijn bewerkt dat herkenning van een leerling niet mogelijk is.

Hoe beschermen we de gegevens?

De GGD, het RIVM, het Trimbos-instituut en GGD GHOR Nederland hebben privacy hoog in het vaandel staan. In de uitzonderlijke gevallen wanneer de antwoorden van de vragenlijst naar een leerling kunnen worden herleid, worden maatregelen genomen om de herleidbaarheid te beperken. Daarnaast treffen alle partijen technische en organisatorische maatregelen, zodat de ingevulde vragenlijsten goed worden beveiligd.

Hoe lang worden de gegevens die verzameld zijn met de Gezondheidsmonitor Jeugd 2023 bewaard?

De Gezondheidsmonitor Jeugd 2023 heeft het doel om de gezondheidssituatie van de jongeren te volgen in de tijd (monitoren). Dit betekent dat GGD Groningen ook in de toekomst beschikking dient te houden over de ingevulde vragenlijsten, zodat zij de eerdergenoemde doelen kan behalen en de eerder genoemde taken juist kan uitvoeren. De regionale bestanden worden om die reden 12 jaar bewaard en daarna permanent verwijderd.

Het RIVM bewaart de ingevulde vragenlijsten ook, zodat zij de GGD’en kunnen ondersteunen. Dit is vastgelegd in de afspraken die de samenwerkende partijen hebben gemaakt. Het RIVM bewaart de ruwe data gedurende 10 jaar, waarmee wordt voldaan aan de Archiefwet 1995 en Wet open overheid (Woo). Na 10 jaar worden deze bestanden bij het RIVM vernietigd.

Welke rechten heb ik?

De Gezondheidsmonitor Jeugd 2023 heeft als uitgangspunt dat er geen persoonsgegevens worden verzameld. Het uitvoeren van onderstaande rechten zal in de meeste gevallen daarom niet mogelijk zijn. In een paar specifieke gevallen is door een combinatie van de ingevulde gegevens herleiding van een leerling mogelijk en is het mogelijk dat een leerling kan worden herleid. Dit betekent dat in die gevallen een leerling en ouders/verzorgers bepaalde rechten toekomen, zoals hieronder uitgewerkt.

Recht op weigering
Deelname aan de Gezondheidsmonitor Jeugd 2023 is vrijwillig. Op elk moment kan van deelname worden afgezien, zonder opgave van reden. Leerlingen en ouders/verzorgers ontvangen via school een e-mail met informatie over het onderzoek. Zowel leerlingen als ouders/verzorgers kunnen deelname weigeren door dit aan de school kenbaar te maken. Als een leerling deelneemt, vult hij/zij tijdens een lesuur in de klas de digitale vragenlijst in. Een leerling kan vragen overslaan of het invullen stoppen.

Recht op informatie
Om hieraan te voldoen is deze online privacyverklaring opgesteld. In de informatiemail die een leerling of ouders/verzorgers via school ontvangt wordt naar deze privacyverklaring verwezen.

Recht op verwijdering
Het recht op verwijdering kan niet worden uitgeoefend, omdat er per school één URL wordt gebruikt voor alle leerlingen. Individuele leerlingen zijn na het verzenden van de vragenlijst niet meer te herkennen. Daardoor kan de vragenlijst niet meer worden verwijderd.

Recht op inzage, rectificatie, beperking en bezwaar
Deze rechten kunnen niet worden uitgeoefend, omdat er per school één URL wordt gebruikt voor alle leerlingen. Individuele leerlingen zijn na het verzenden van de vragenlijst niet meer te herkennen. De vragenlijst van een individuele leerling kan dus niet worden gevonden en mag/kan niet worden herleid.

Bij wie kan ik terecht met vragen en klachten?

Als leerlingen en ouders/verzorgers vragen hebben over hun rechten en hoe die kunnen worden uitgeoefend in het kader van dit onderzoek, dan kunnen zij contact opnemen via onze functionaris gegevensbescherming via fg@ggd.groningen.nl.

Heeft u vragen over dit onderzoek? Of over hoe GGD Groningen met vragenlijsten omgaat? Dan kunt u contact opnemen met mw. R. van Beek-Wiersma, afdeling Beleid & Advies Publieke Gezondheid, via 050 367 4000 of via adviesenbeleid@ggd.groningen.nl.

Heeft u een klacht over de uitvoering van het onderzoek? Dan kunt u deze insturen via: klachtenggd@groningen.nl.