PrEP, PEP, hiv en aids

Heb je onveilige seks gehad en maak je je zorgen over een hiv-infectie die je hebt opgelopen of onbedoeld hebt doorgegeven? Dan is het belangrijk dat je weet waar je terecht kunt.

Hiv

Hiv staat voor humaan immuundeficiëntie virus. Het hiv-virus kan in bloed, sperma, vaginaal vocht en moedermelk zitten.

Je kunt hiv krijgen door te vrijen zonder condoom. Bij anale seks is de kans op hiv groter. Ook het doorslikken van sperma vormt een risico.

Het hebben van een soa maakt je vatbaarder voor het oplopen van nog een soa.

Je kunt ook hiv krijgen door contact met bloed. Bijvoorbeeld door drugsgebruik, besmette naalden of een bloedtransfusie.

Wat kun je zelf doen?

PEP en PrEP

Hiv is het virus dat aids veroorzaakt. Hiv en aids zijn niet te genezen. Wel zijn er medicijnen die ervoor zorgen dat je een hiv-infectie kan voorkomen. Dit kan door de hiv-preventiepil, PrEP te gebruiken. Heb je onveilige seks gehad hebt en risico gelopen op hiv, dan is er PEP voor na de seks. Een PEP-behandeling is een kuur met hiv-remmende medicijnen.

PEP

PEP staat voor Post Expositie Profylaxe. Een PEP-behandeling is een kuur met hiv-remmende medicijnen. Deze kuur kan worden gegeven na onveilig seksueel contact. Een PEP-behandeling wordt opgestart in het ziekenhuis, de behandeling duurt een maand.

Met een PEP-behandeling moet je binnen 72 uur na het seksuele contact beginnen. Wacht niet, neem zo snel mogelijk contact op met de GGD, je huisarts of de Doktersdienst Groningen.

Via een risico-inschatting wordt beoordeeld of je in aanmerking komt voor een PEP-behandeling. Als je op tijd begint en de medicijnen goed inneemt, kan een hiv-infectie worden voorkomen.

Hiv

Het kan ook zo zijn dat je al hiv hebt opgelopen. In dat geval zijn er medicijnen om het hiv-virus te onderdrukken, waarbij een leven met hiv goed mogelijk is. Het virus kan door middel van medicatie teruggebracht worden tot ondecteerbaar (niet meetbaar) niveau. Dit betekent dat hiv niet meer kan worden overgedragen. Hoe eerder hiv wordt ontdekt, hoe beter het resultaat van de behandeling.

Kom snel in actie

• Heb je zonder condoom seks gehad met iemand met hiv?
• Of is tijdens de seks het condoom gescheurd?
• Heb je je geprikt aan een besmette injectienaald?

Dan loop je kans op een hiv-infectie. Wacht niet, neem zo snel mogelijk contact op met de GGD, je huisarts of de Doktersdienst Groningen. Via een risico-inschatting wordt beoordeeld of je in aanmerking komt voor een PEP-behandeling.

PREP

PrEP-zorg mogelijkheden in Drenthe, Friesland en Groningen

In Noord-Nederland is de hiv-preventiepil PrEP en de medische zorg die daarbij hoort beschikbaar voor de groep mannen die seks hebben met mannen met een verhoogd risico op hiv. Heb jij als man wel eens seks met mannen en had je het afgelopen jaar (soms) onveilige anale seks, een anale soa of syfilis, of moest je PEP gebruiken? Lees dan deze informatie over PrEP.

Wat is PrEP?

PrEP staat voor Pre-Expositie Profylaxe en voorkomt hiv als de tabletten correct geslikt worden. Je slikt de pillen dagelijks of rond de momenten dat je seks hebt. Het preventiemiddel wordt door (huis)artsen voorgeschreven.

Voor en tijdens het gebruik van PrEP is het nodig om op hiv en soa te testen. Ook moeten de nieren worden gecontroleerd. Deze onderzoeken vallen onder jouw eigen risico van de ziektekostenverzekering. Bij dagelijks PrEP-gebruik (inclusief eigen risico en medicatie) bedragen de kosten tussen de €800 tot €1.200 per jaar. Dit hangt af van het merk dat je gebruikt. PrEP-zorg kan worden gegeven door de eigen huisarts als hij/zij op de hoogte is van de richtlijn. Ook het Centrum Seksueel Gezondheid Noord Nederland (SGNN) biedt volledige PrEP-zorg. En is een alternatief voor de huisarts. De SGNN bereikbaar op 050 3132250.

PrEP-pilot

De minister heeft besloten een pilot van vijf jaar (tot augustus 2023) uit te voeren voor 6.500 mannen die seks hebben met mannen, waarvan 266 in Noord-Nederland (Drenthe 43, Friesland 82, Groningen 141). Deze pilot houdt in dat ‘in ruil’ voor het verstrekken van gegevens je PrEP-zorg en -medicatie tegen lage kosten krijgt (te weten een eigen bijdrage van €7,50 per dertig pillen). Op jaarbasis bij dagelijks gebruik is dat € 90,-. De pilot wordt door de GGD in Assen, Groningen en Leeuwarden uitgevoerd. Over de deelname aan de pilot wordt altijd gecorrespondeerd met de huisarts en apotheek.

PrEP via je huisarts, de SGNN of de GGD-spreekuren van Sense Noord-Nederland

Uit schattingen van het RIVM blijkt dat het aantal mannen dat in aanmerking komt voor PrEP hoger is dan het aantal dat in de pilot mee kan doen. Het advies van de landelijke stuurgroep WeArePrEPared is om de plaatsen in de pilot vooral te bestemmen voor de meest kwetsbare groep. Andere mannen worden gevraagd hun PrEP-zorg te organiseren bij de huisarts of de SGNN.

Hiv- en soatesten tijdens PrEP-pilot

Mannen die bij GGD Groningen en GGD Drenthe in de PrEP-pilot zitten krijgen 4 keer per jaar een volledige soa- en hivtest bij de GGD aangeboden.

Voor tussentijdse testen, bijvoorbeeld bij klachten van een soa, of gewaarschuwd voor een soa, worden PrEP-cliënten verzocht naar de huisarts te gaan. Een andere mogelijkheid is www.soapolinoord.nl.

Vanaf januari 2021 kunnen PrEP-cliënten hiervoor niet meer bij de GGD en Testlab (man tot man) terecht.